Begin 2024 kwam de nieuwe editie van de Corruption Perceptions Index (CPI) van Transparency International uit. Hoewel Nederland in de top van de minst corrupte landen staat is, er reden tot zorg. De positie van Nederland daalt en er is meer corruptie dan onderkend wordt. In GoedeMorgenCommissaris kwam de Index aan bod. Daniëlle Goudriaan, vooraanstaand expert in corruptiebestrijding met een indrukwekkende achtergrond als Nederlandse aanklager bij het Europese Openbaar Ministerie en landelijk corruptieofficier binnen het Nederlandse Openbaar Ministerie, deelde haar inzichten over de nuances van corruptie, specifiek in Nederland en breder binnen Europa.
De Corruption Perception Index, een perceptie-index, speelt een cruciale rol in het bewustzijn rondom corruptie. Hoewel deze index gebaseerd is op de perceptie van corruptie en niet directe feiten weergeeft, is het een waardevolle indicatie van hoe een land presteert. Goudriaan benadrukt het belang van deze index als een “wake-up call” voor landen om niet zelfgenoegzaam te worden. Daarnaast moeten ook andere rapporten en indices worden meegenomen voor een volledig beeld.
Corruptie in Nederland?
Opvallend is Goudriaan’s observatie over de uitdagingen waarmee Nederlandse bedrijven internationaal geconfronteerd worden. De strijd tussen de koopman en de dominee – het economisch belang versus ethische principes – is nog steeds relevant. Zij merkt op dat sommige sectoren en landen risicovoller zijn dan andere, en benadrukt de noodzaak voor bedrijven om transparant te opereren en ethische richtlijnen te volgen, zelfs wanneer ze geconfronteerd worden met corrupte praktijken in het buitenland.
Europese inspanningen
De Europese Unie speelt een cruciale rol in het harmoniseren van de strijd tegen corruptie. Met initiatieven zoals het Europese Openbaar Ministerie en het recent voorgestelde anticorruptiepakket, streeft de EU naar een meer uniforme aanpak. Goudriaan wijst op de noodzaak van duidelijke regelgeving en handhaving om een gelijk speelveld te creëren voor alle bedrijven. Ze benadrukt ook het belang van transparantie en integriteit binnen organisaties als preventieve maatregelen tegen corruptie.
De discussie belicht ook de perceptie van corruptie binnen Nederland. Terwijl sommigen de indruk kunnen hebben dat corruptie voornamelijk een probleem is in landen als Italië en Frankrijk, waarschuwt Goudriaan dat dit een misvatting is. Corruptie kent geen grenzen en kan overal voorkomen, ook in Nederland. Ze roept op tot een realistische kijk op corruptie en de noodzaak voor voortdurende waakzaamheid en verbetering van anti-corruptiemaatregelen.
Tot slot
Afsluitend benadrukt Goudriaan het belang van bewustzijn en proactieve maatregelen in de strijd tegen corruptie. Van de uitdagingen in de internationale arena tot de subtiele verschuivingen in de bedrijfscultuur die corruptie kunnen faciliteren, het is duidelijk dat een gecoördineerde aanpak noodzakelijk is. Corruptie is niet alleen een juridisch probleem maar raakt aan de kern van ethische bedrijfsvoering en goed bestuur. Het vraagt om een continue inzet van zowel de publieke als de private sector om integriteit te waarborgen en corruptie effectief te bestrijden.
In een tijd waarin transparantie en integriteit steeds belangrijker worden, dient het gesprek met Goudriaan als een herinnering aan de complexiteit van corruptie en de veelzijdige aanpak die nodig is om dit aan te pakken. Terwijl Nederland en Europa stappen voorwaarts maken, blijft de noodzaak voor waakzaamheid, samenwerking en innovatie in anti-corruptie-inspanningen van cruciaal belang.