De evolutie van technologie gaat snel, en zeker die van kunstmatige intelligentie (AI). Dit heeft impact op de rollen van commissarissen en bestuurders binnen organisaties. AI wordt erkend als een potentieel transformerende kracht die de mogelijkheid biedt om traditionele bedrijfsmodellen te herdefiniëren en nieuwe waarde te creëren. Anderzijds brengt deze technologische vooruitgang ook aanzienlijke uitdagingen en ethische overwegingen met zich mee die zorgvuldig moeten worden beheerd.

In deze technologische transitie bestaat de noodzaak voor commissarissen en bestuurders om een open mindset te hanteren en bereid te zijn om te erkennen dat zij niet alle antwoorden hebben op de complexe vragen die AI oproept. Een realistische benadering is essentieel om effectief door de mogelijkheden én onzekerheden van AI te navigeren.

De ethische overwegingen bij het implementeren van AI-technologieën zijn van cruciaal belang. Inmiddels zijn er genoeg voorbeelden van goede én slechte keuzes hierin. Zo ging ING de mist in met klantgegevensgebruik en hanteerde Unilever juist een zuivere, innovatieve aanpak in recruitment via AI. Bij deze keuzes draait het steeds om transparantie en verantwoordelijkheid, met name in hoe data wordt verzameld, gebruikt en beschermd.

De integratie van AI in werkprocessen verloopt vaak (nog) zonder formele richtlijnen of beleid. De noodzaak voor bedrijven om verantwoordelijkheidsgevoel te ontwikkelen rond het gebruik van AI wordt steeds urgenter. Voor commissarissen ligt er een nieuwe rol om kaders te bieden voor het effectieve en ethische gebruik ervan. Ondanks de snelheid van technologische vooruitgang is een zorgvuldige en overwogen benadering essentieel om te waarborgen dat AI op een manier wordt gebruikt die zowel effectief als ethisch verantwoord is.

AI verandert de manier waarop mensen kijken naar fundamentele zaken zoals de arbeidsmarkt en de betrouwbaarheid van informatie. Het heeft daarmee bredere maatschappelijke implicaties. AI kan veel, maar is niet goed in het nabootsen, waarderen en integreren van menselijke aspecten zoals bewustzijn, intuïtie en ervaring. Dit benadrukt het idee dat mens en machine complementair aan elkaar zijn en dat een evenwichtige benadering nodig is om de voordelen van AI te maximaliseren terwijl potentiële risico’s worden geminimaliseerd.

De resultaten van AI-systemen roepen tevens vragen op over hoe organisaties en individuen kunnen zorgen voor de kwaliteit en integriteit van de gebruikte data. Gelet de recente voorbeelden waarin AI-toepassingen onbedoelde gevolgen hadden, zoals discriminatie of schendingen van de privacy, is er werk te verrichten in het zorgvuldig overwegen van de bronnen van data, het vermijden van bias en het naleven van privacy- en ethische richtlijnen.

De interactie tussen menselijke en AI-capaciteiten in het creatieve en besluitvormingsproces zorgt ervoor dat AI kan dienen als een hulpmiddel dat menselijke inspanningen versterkt. Bij bijvoorbeeld softwareontwikkeling wordt AI gebruikt om de productiviteit van programmeurs te verhogen. AI neemt in dat geval de rol van co-piloot in, waarbij menselijke expertise wordt aangevuld met AI-gestuurde inzichten en efficiëntie.

De rol van de commissaris in het tijdperk van AI bestaat uit voortdurende educatie, kritisch denken en het stellen van de juiste vragen om ervoor te zorgen dat AI op een verantwoordelijke en effectieve manier wordt ingezet. De commissaris heeft niet alleen de taak om de technologische aspecten van AI te overwegen, maar juist ook de bredere zakelijke, ethische en maatschappelijke implicaties. Alleen dan kan de potentie van de technologie worden benut in harmonie met menselijke waarden en ethische principes.